De Koeientuin

‘Wil je het echt weten? Ik vind het helemaal niks.’ Ik was licht geschokt. Ik had Jan Pape, ex-hovenier, zojuist een foto laten zien van een gloednieuwe ligboxenstal met veel licht, lucht en fraaie, brandschone zwartbonte koeien. ‘Helemaal niks? Hoezo?’, vroeg ik enigszins geïrriteerd. ‘Het enige dat iets met koeien te maken heeft is het voer voor het hek. Verder zie ik alleen maar beton en staal. Dit is een garage of fabriekshal. Geen dierenverblijf’.
Soms heb je de ogen van een outsider nodig om op een nieuwe manier naar iets heel vertrouwds te kijken. ‘Wat zou je dan willen zien?, vroeg ik Jan. ‘Meer kleur en meer natuur, zoiets als dit’. Hij liet me een aantal schetsen zien die me aan Burgers’ Zoo deden denken.
De confrontatie met Jan leverde inspiratie op voor ons project Cowfortable. ´Hoe zou de koe haar stal ontwerpen?´, is de vraag die in dit project centraal staat. We zijn op zoek naar de opvolger van de ligboxenstal. Niet de eisen van de boer zijn daarbij ons vertrekpunt, maar de eisen van de koe. We zitten op het spoor van de ‘vrijloopstal’.. Vorig jaar brachten we daar samen met ASG een rapport over uit (zie www.courage2025.nl). Naast nieuwe vloersystemen richten we ons ook op nieuwe daksystemen, minder emissies, betere inpassing in het landschap en nieuwe toepassingen van sensortechnologie.
Op onze zoektocht bezochten we ondermeer de dierentuinen in Amersfoort en Arnhem. Daar kunnen ze ons alles vertellen over diervriendelijke huisvesting, dachten we. Maar dat viel eerlijk gezegd niet mee. Bij de hokken die je doorgaans niet te zien krijgt (de nachtverblijven) steken onze ligboxenstallen niet ongunstig af. Wat ons vooral bijbleef is dat de ‘handel’ van de dierentuin een ‘kijkspel’ is. En daar kunnen we veel van leren.
Ongeveer in diezelfde periode las ik de resultaten van een onderzoek naar de invloed van planten op mensen. Met een geranium naast het beeldscherm schijnt een secretaresse productiever te zijn, minder stress te ervaren en gelukkiger te zijn. Wat doet een groene omgeving met de gezondheid en productiviteit van de koe? Interessant om eens uit te zoeken.
Als je de heilzame werking van planten, het commentaar van Jan en het kijkspel van de dierentuin combineert, wat zie je dan? De Koeientuin. Samen met een architect, een stallenbouwer, een melkveehouder en Jan vormen we een ontwerpteam. De eerste plaatjes zijn gemaakt en de eerste experimenten zijn in voorbereiding. Binnenkort meer.

Carel de Vries
Projectmanager Courage